Schijf van vijf
Schijf van vijf
Model ontwikkeld in 1953 (schijf van vijf)
De schijf van vijf (ook wel de voedingsschijf van vijf genoemd) is een model dat in 1953 ontwikkeld is door het voorlichtingsbureau voor de voeding (nu Voedingscentrum). Het dient als hulpmiddel dat ons in staat brengt in een oogopslag te kunnen zien wat we het best kunnen eten. Ook andere landen hebben een dergelijk model, zoals de ‘healthy food pyramid’ in de Verenigde Staten. Hieronder ziet u de (onofficiële) schijf van vijf afgebeeld:
schijf van vijf
Zoals u kunt zien bevat de schijf van vijf niet alleen vijf vakken, maar ook vijf regels. Tezamen maakt dit de schijf van vijf tot een compleet advies voor een volwaardige en adequate voeding. Meer over een volwaardige voeding en het gebruik van supplementen in verschillende situatie kunt u vinden op Voeding & Supplementen.
Ook u zult vroeger op school de schijf van vijf geleerd hebben, want al jarenlang is dit het toonaangevende model voor gezonde voeding. Door bij uw maaltijden elke dag voldoende uit elke voedingsgroep van de schijf van vijf te eten krijgt u alle belangrijke voedingstoffen binnen.
In de loop der jaren is de schijf van vijf die werd geïntroduceerd door het voedingscentrum in 1953 wel met de tijd meegegaan. In 1981 werd de schijf van vijf vervangen door de maaltijdschijf waarbij werd aangegeven wat er in elke maaltijd moest zitten. Daarna werd de maaltijdschijf in 1991 vervangen door de voedingswijzer, waarbij het accent meer kwam te liggen op de voedingsproducten zelf. En sinds 2004 hebben we weer de originele naam: de schijf-van-vijf waarbij zowel een indeling is gemaakt in vijf vakken die zijn gebaseerd op de voedingsmiddelen en vooral de belangrijkste bestanddelen van deze voedingsmiddelen zoals: vitamines, mineralen, eiwitten, vetzuren, vezels enzovoort.
Daarnaast zijn er vijf regels toegevoegd, die naast de indeling in vijf groepen ook nog aanbevelingen geven op het gebied van eten. Zodat naast het kiezen van producten uit de verschillende groepen ook op een goede manier hier mee omgegaan wordt.
Schijf van vijf gemoderniseerd
De laatste tijd is de schijf van vijf veel in het nieuws omdat hij niet meer zou voldoen aan de huidige stijl van leven van de mensen, de schijf van 5 zou gebaseerd zijn op een ouderwets beeld uit de jaren 50 en is wel enkele malen aangepast maar de laatste aanpassing dateert uit 2004 en is dus al weer tien jaar oud.
De Schijf van Vijf is gericht op de gemiddelde Nederlander die twee keer per dag brood eet. Deze aanbeveling wordt dus gedaan zodat hij aansluit bij hoe veel mensen toch al eten; daardoor hoeven ze hun voedingspatroon niet volledig om te gooien. Maar het model van de schijf van 5 heeft daardoor ook zijn beperkingen, want niet iedereen eet uiteraard gemiddeld.
Het nieuwe model dat nu ontwikkeld wordt geeft waarschijnlijk een meer toegespitst advies, bijvoorbeeld voor vegetariërs, mensen op dieet, of uit een etnische groep waar minder Hollandse pot wordt gegeten. Of de schijf ook inhoudelijk anders zal zijn, kan nog niet gezegd worden.
De nieuwe schijf van vijf wordt gebaseerd op de nieuwe richtlijnen van de Gezondheidsraad. Doordat deze richtlijnen pas volgend jaar uitkomen is nog niet bekend hoe de schijf van 5 er uit zal gaan zien, wel is het vrijwel zeker dat hij de schijf van vijf zal blijven heten vanwege de enorme naamsbekendheid van de schijf-van-vijf.